ကၽြမ္းက်င္မႈ သင္ၾကားေရး (ကုိေအာ)

ကၽြမ္းက်င္မႈ သင္ၾကားေရး (ကုိေအာ)

တကၠသုိလ္ပညာေရးဟူသည္ ကၽြမ္းက်င္မႈရွိေအာင္ ပုိ႔ခ်ေလ့က်င့္ေပးရေသာ ပညာေရးလည္း မည္၏  ဟု ယူဆပါသည္။ မည္သည္႔ ကၽြမ္းက်င္မႈစြမ္းရည္မ်ား skill မ်ားကုိ ပုိ႔ခ်ေလ့က်င့္ရမည္နည္း ဟုလည္း ေမးစရာရွိလာပါသည္။ ထုိကၽြမ္းက်င္မႈ စြမ္းရည္မ်ားကုိ သီးျခား သတ္သတ္ ပုိ႔ခ်ေလ့က်င့္ရမည္လား ဘယ္လုိသင္ရမွာလဲ ဟုလည္း ေမးစရာရွိပါသည္။ တကၠသုိလ္ဆရာ ပညာရွင္မ်ားပီပီ ခ်င့္ခ်ိန္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ဟုသာ စကားလက္ေဆာင္ ေပးလုိပါသည္။

ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူတုိ႔တြင္  ကုိယ္ပုိင္ goal, aim,hope, ambition, scheme, plan  မ်ားရွိတတ္ၾကပါသည္။ မရွိေသးလည္း မကဲြျပားေသးလည္း တိက်ျပတ္သားေစရန္ လမ္းျပေပးသင့္ပါသည္။ ထုိ vision တုိ႕ကုိ လက္ေတြ႕ mission, creation,  ျဖင့္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကရာတြင္ အသံုးခ်ႏုိင္မည္႔  ကၽြမ္းက်င္မႈစြမ္းရည္မ်ားကုိ ေလ့က်င့္ ေပးသင့္ပါသည္။ ကၽြမ္းက်င္မႈ စြမ္းရည္မ်ားအနက္ ေကာင္းႏုိးရာရာ ေရြးထုတ္၍ ညႊန္းဆုိလုိပါသည္။

၁။      critical thinking skill  ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားသံုးသပ္ႏုိင္ေသာစြမ္းရည္

မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ ပံုသဏၭာန္ႏွင့္အတြင္းသရုပ္၊ အေၾကာင္းႏွင့္အက်ဳိး၊ အေကာင္းႏွင့္အဆုိး၊  အျဖစ္ႏွင့္အပ်က္တုိ႔ကုိ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခား ေလ့လာသံုးသပ္ သိရွိႏုိင္ေသာ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၂။      decision making skill  ဆံုးျဖတ္ႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ မွန္မွား၊ သင့္မသင့္၊ ေကာင္းမေကာင္း ၊ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္တုိ႔ကုိ ကုိယ္ပုိင္ဥာဏ္ျဖင့္ စိစစ္ဆံုးျဖတ္ ေဆာင္ရြက္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၃။      problem solving skill  ျပသနာေျဖရွင္းႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ အေၾကာင္းရင္းျမစ္၊ ျဖစ္ပြားပံု၊ အက်ဳိးအျပစ္တုိ႕ကုိ  စိစစ္ေလ့လာ၍ ေျပလည္ ၿပီးေျမာက္ ၿငိမ္းေအးသည္အထိ ရင္ဆုိင္ ေျဖရွင္း ေက်ာ္လႊား  ေဆာင္ရြက္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၄။      creative skill  တီထြင္ႀကံဆႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ ရုပ္ပုိင္း စိတ္ပုိင္း သဘာ၀ပုိင္း အေနအထားပုိင္း ဖဲြ႔စည္းပံု၊ အသံုး၀င္ပံု၊ ျဖစ္တည္ပံု၊ အက်ဳိးေပးပံုတုိ႔ကုိ စနစ္တက် ေလ့လာ၍ အမွန္ဆံုး အျမန္ဆံုး နည္းလမ္းသစ္ ေဖာ္ထုတ္ အသံုးခ်သည္႔ ႀကံဆႏုိင္စြမ္း တီထြင္ႏုိင္စြမ္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၅။      synthesis skill  ေပါင္းစပ္ႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ ဆက္ႏြယ္မႈ၊ မ်ဳိးတူေပါင္းစည္းမႈ၊ မ်ဳိးကဲြေပါင္းစည္းမႈ၊ ေပါင္းယွက္ျဖစ္တည္မႈကုိ ေလ့လာ၍ ဆက္စပ္ ဆင္ျခင္ကာ thesis, antithesis, synthesis စနစ္ျဖင့္ ေပါင္းစပ္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၆။      analytical skill  ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ ျပင္ပဖဲြ႔စည္းပံု၊ အတြင္းဖဲြ႔စည္းပံု၊ အက်ဳိးအျပစ္၊ ျပဳမူလႈပ္ရွားပံု၊ ျဖစ္ပ်က္ပံု၊ အေနအထားတုိ႔ကုိ အမွန္အတုိင္း ပကတိအတုိင္း ရႈျမင္ၿပီး ဓမၼဒိ႒ာန္က်က် အဆင့္ဆင့္ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာ ရႈျမင္သိရွိႏုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၇။      self-study skill  ကုိယ္တုိင္ေလ့လာႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ မိမိကုိယ္သာကုိးကြယ္ရာ ဟူေသာ စိတ္ထား၍ ကုိယ္ပုိင္ဥာဏ္ ကုိယ္တုိင္၀ီရိယျဖင့္ ႀကိဳးပမ္း ေလ့လာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၈။      communication skill  ေျပာဆုိဆက္သြယ္ႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ နားလည္သိျမင္ ကၽြမ္း၀င္ေပါင္းစည္းေအာင္ ဦးစြာေဆာင္ရြက္ၿပီး တိတိက်က် ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပေျပျပစ္ျပစ္ က်စ္က်စ္လ်စ္လ်စ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျပာဆုိ ေပါင္းသင္း ဆက္သြယ္ႏုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၉။      consideration skill  စိတ္ဓာတ္ရင့္က်က္တည္ၿငိမ္ႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ ေအးၿငိမ္းတည္ၾကည္သည္႔စိတ္ထား၍ စုိးရိမ္မႈ၊ ေၾကာက္လန္႔မႈ၊ အားငယ္မႈ၊ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္မႈ၊ စိတ္အားေလ်ာ့မႈ၊ စိတ္မ၀င္စားမႈ စသည္႔ အားနည္းခ်က္မ်ားမရွိေစဘဲ စိတ္ဓာတ္ ရင့္က်က္ တည္ၿငိမ္စြာ ထားႏုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၁၀။    control skill  ထိန္းသိမ္းႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ သည္းခံ ေစာင့္ဆုိင္းျခင္း၊ အျဖစ္မွန္စံုစမ္းျခင္း၊ လမ္းမွန္ေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ ေဘးထြက္ ဆုိးမျဖစ္ေစျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္သလုိ ႏွလံုးသြင္းျခင္း၊ မေမ့မေလ်ာ့ေသာ သတိၿမဲျခင္း စသည္႔ စိတ္ထား မ်ားျဖင့္ မိမိကုိယ္ကုိ လည္းေကာင္း မိမိပတ္၀န္းက်င္ကုိ လည္းေကာင္း ထိန္းသိမ္းႏုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ ေပးသင့္ပါသည္။

၁၁။    leadership skill  ေခါင္းေဆာင္ႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ မိမိသာလ်င္ မိမိဘ၀၏ ပဲ႕ကုိင္မာလိန္မွဴးျဖစ္သည္ ဟူေသာစိတ္ထား၍ မိမိၾကမၼာ မိမိဖန္တီးႏုိင္စြမ္းျဖင့္ အားငယ္စိတ္၊ သူတစ္ပါးအားကုိးစိတ္တုုိ႔ကုိ ဖယ္ရွားၿပီး မိမိကုိယ္ကုိလည္းေကာင္း မိမိ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ လည္းေကာင္း လမ္းျပ ဦးေဆာင္နုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

၁၂။    management skill  စီမံခန္႕ခဲြႏုိင္စြမ္းေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ

         မည္သည္႔အေျခအေနကုိမဆုိ PDCA စနစ္ျဖင့္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ရန္လုိပါသည္။ P=plan စီမံခ်က္ခ်ျခင္း D=do လုပ္ေဆာင္ျခင္း C= check ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ျခင္း A= action အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းတုိ႔ျဖစ္ပါသည္။  ဤစနစ္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး မိမိကုိယ္ကုိလည္းေကာင္း မိမိပတ္၀န္းက်င္ကုိ လည္းေကာင္း စနစ္တက် ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပည္႔ျပည္႔စံုစံု စီမံခန္႔ခဲြႏုိင္သည္႔ စြမ္းရည္ ရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါသည္။

(က်န္ရွိေသးပါက ျဖည္႔စြက္ၾကပါရန္)

21^th century teacher မ်ား၏ တာ၀န္မွာ စာသင္သားမ်ားကုိ ကၽြမ္းက်င္မႈစြမ္းရည္ ျပည္႔၀ေအာင္ ပုိ႔ခ် ေလ့က်င့္ေပးျခင္း ဟု ဆုိပါသည္။ သင္ၾကားမႈ သင္ယူမႈ တုိးတက္လာသည္႔ နည္းစနစ္မ်ားကုိ လက္ေတြ႔ အသံုးခ်ၿပီး အရည္အေသြးျပည္႔ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ား ေမြးထုတ္သြားၾကပါစုိ႔။

(EYU, Quality and Skills ဟု ေၾကြးေၾကာ္ႏုိင္ပါေစ။)

ကိုေအာ